Abin en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)

Historie

In juni 2004 werd de Wet Identificatie bij Dienstverlening (WID) en de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties (Wet MOT) van toepassing op vrije beroepsbeoefenaars, waaronder accountants, belastingadviseurs, notarissen en advocaten. Dit was het gevolg van de tweede Europese richtlijn op het gebied van witwassen. Sindsdien bestaat de verplichting cliënten te identificeren op een wettelijk voorgeschreven wijze.
 

Per 1 augustus 2008 werd de Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (Wwft) van kracht. Deze wet is gebaseerd op een Europese richtlijn en vervangt de WID/MOT. De wet is ingesteld om het witwassen en helen van geld en het financieren van terrorisme tegen te gaan. Bovendien ziet de overheid dit als een belangrijk middel in de strijd tegen de georganiseerde misdaad en terrorisme. Als wij als accountantskantoren de wet niet uitvoeren, riskeren we een forse boete; bij opzet zelfs een gevangenisstraf van maximaal twee jaar. De Wwft wijzigt vooral de wijze van identificatie van cliënten.
 

De identificatie en verificatie van natuurlijke personen, die zelf cliënt zijn, moet in persoon plaatsvinden aan de hand van een origineel identiteitsbewijs. Anders dan voorheen hoeft de natuurlijke persoon die een rechtspersoon vertegenwoordigt, in beginsel alleen te worden geïdentificeerd door opgave van de voornamen, achternaam en geboortedatum. Bijvoorbeeld door een kopie van zijn of haar paspoort aan het accountantskantoor te verzenden. Een identificatie en verificatie in persoon is dus niet meer vereist. Maar in gevallen waarin de wet of het risicobeleid een aanvullend onderzoek vereist, kan dit anders zijn.
 
 

Naast identificatie moet het doel en de beoogde aard van de zakelijke relatie worden vastgesteld. Dat blijkt meestal voldoende uit de opdracht formulering en levert zelden een probleem op. Voorts dient een ‘voortdurende’ controle op de relatie plaats te vinden. In de praktijk betekent dit, dat wij als accountantskantoor opmerkzaam zijn op wijzigingen in de eigendomsverhoudingen en in de activiteiten van jou als cliënt.
 
 

Voor wie gelden de regels?

De Wwft geldt wanneer wij voor jou:

• belastingadvies of belastingaangiftes verzorgen;
• werkzaamheden verrichten die verband houden met het samenstellen, beoordelen of controleren van de jaarrekening;
• andere werkzaamheden verrichten die verband houden met de jaarrekening of fiscaliteit;
• jouw administratie voeren;
• bepaalde adviesdiensten verlenen, zoals advies en bijstand bij de aan- en verkoop van een onderneming of bij onroerend goed transacties.

Hoe gaan wij met de Wwft om?
 

Jouw identiteit

Het gevolg van de identificatieplicht is dat jouw identiteit ‘zwart op wit’ moet staan. Ook als je al een jarenlange relatie met ons kantoor hebt. In de meeste gevallen vragen we om een kopie te maken van je identiteitsbewijs. Deze kopie wordt opgeborgen in een dossier waarop absolute geheimhouding rust, tenzij wij de kopie om wettelijke redenen moeten overleggen.
 

Nieuw is dat de uiteindelijke belanghebbende of Ultimate Beneficial Owner (UBO) moet worden geïdentificeerd. Om een ongebruikelijke transactie te traceren en te melden is noodzakelijk dat de cliënt, waarvoor de dienst wordt verricht, bekend is. Daarom vindt de identificatie plaats voordat een opdracht wordt aanvaard of uitgevoerd. Indien je een in Nederland gevestigde rechtspersoon vertegenwoordigt, vragen we je ter verificatie om een uittreksel van de Kamer van Koophandel of een akte van de notaris. In deze documenten moeten de identificatiegegevens staan van de personen (bestuurders) die handelen namens de vennootschap.
 
Ongebruikelijke transacties

Ongebruikelijke transacties moeten wij bekendmaken bij de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-NL) in Zoetermeer. Dit meldpunt bepaalt of er een nader onderzoek ingesteld moet worden. Ongebruikelijke transacties zijn betalingen:

• die in verband met witwassen aan de politie of justitie worden gemeld;
• € 15.000 of meer in contanten, met cheques aan toonder of met soortgelijke betaalmiddelen aan of via tussenkomst van ons;
• die naar ons oordeel aanleiding geven tot het vermoeden van witwassen of financieren van terrorisme (zie volgende alinea);
• onder de € 15.000 in contanten of soortgelijke betaalmiddelen aan ons, waarbij de indruk bestaat dat dit bewust is gedaan om onder de meldgrens te blijven. Hieronder vallen ook jouw stortingen die bij elkaar opgeteld een bedrag van € 15.000 of meer vertegenwoordigen.

Niet alleen feitelijke, maar ook voorgenomen contante betalingen vallen onder de meldplicht. Als je te kennen geeft slechts contant te willen betalen, zijn wij genoodzaakt dit te melden.
 

Vermoeden van witwassen of financieren van terrorisme

Wij zijn dus als accountant verplicht bepaalde contante transacties, maar ook een ‘vermoeden van witwassen of financieren van terrorisme’ te melden. Een vermoeden baseren wij niet zuiver en alleen op subjectieve elementen; wij hebben daarvoor een lijst met indicatoren tot onze beschikking, die gebaseerd zijn op bekende constructies die witwassers of financiers van terrorisme over het algemeen toepassen. Bijvoorbeeld:

• als een transactie verloopt zonder duidelijke reden via een tussenpersoon;
• als de persoonlijke identiteit (van de uiteindelijke belanghebbende) moeilijk is vast te stellen;
• als je wordt geïntroduceerd door een financiële instelling, die gevestigd is in een land bekend om drugshandel- en productie, financiële misdrijven of bankgeheim;
• als een transactie zonder duidelijke reden een extreem hoge of lage winstmarge heeft.

Als er indicaties zijn dat er mogelijk sprake is van ongebruikelijke transacties die wijzen op witwaspraktijken of financieren van terrorisme, moeten wij dat binnen twee weken melden bij het meldpunt. Wij zijn niet verplicht om een nader onderzoek in te stellen.
 

Wat merk je van de meldplicht van ongebruikelijke transacties? 
Niets. De wet verbiedt ons om aan jou bekend te maken wanneer wij een transactie melden. Jouw transactie wordt geregistreerd bij, en beoordeeld door, de Financial Intelligence Unit Nederland. Soms volgt verder onderzoek. Hoewel wij veel soorten transacties moeten melden, is er een belangrijk punt om te vermelden: een ongebruikelijke transactie is niet hetzelfde als een verdachte transactie of een criminele transactie.
 
 

Wij hopen dat wij je hiermee voldoende hebben geïnformeerd. Heb je nog vragen, neem dan gerust contact op met jouw contactpersoon bij Abin.